شاخص توسعه انسانی به منظور تأکید بر اهمیت انسان‏ ها و توانایی‏ه ای آنها در ارزیابی توسعه یک کشور طراحی شده است. این شاخص دارای سه زیرشاخص اصلی سلامت، که با امید به زندگی در بدو تولد ارزیابی می ‏شود، تحصیلات که با میانگین سال‏ های تحصیل در بزرگسالان 25 سال و بیشتر و سال‏ های تحصیلی مورد انتظار برای کودکان در سن مدرسه ارزیابی می ‏شود و استاندارد زندگی که با درآمد ناخالص ملی سرانه اندازه‏ گیری می‏ شود، است. این شاخص برای کشور ایران از سال 1990 تا سال 2017 با روندی صعودی همراه بوده و پس از آن روندی نزولی را تا سال 2019 در پیش گرفته و شاخص توسعه انسانی ترکیه نیز از ابتدای سال 1990 تا 2019 همواره با روندی صعودی همراه بوده؛ از سال 2013 سرعت رشد شاخص توسعه انسانی ترکیه نسبت به شاخص توسعه انسانی ایران بیشتر شده و از ایران پیشی گرفته و این روند تا سال 2019 همچنان ادامه داشته است. شاخص توسعه انسانی در سال 2019 برای ایران و ترکیه به ترتیب 0.783 و 0.820 بوده است.
در ادامه جزئیات بیشتری از این شاخص و زیر شاخص‏‏های مرتبط با آن برای ایران، ترکیه و جهان ارائه خواهد شد.
مهسا رجبی نژاد