گذار صنعت خودرو از خودروهای احتراقی به سمت خودروهای برقی نیازمند مجموعه ای از سیاستگذاری ها و ملاحظات اقتصادی است که در صورت عدم توجه به الزامات آن، با تکرار مجموعه ای از سیاست های حمایتی، همچون حمایت های همیشگی از صنعت خودروسازی، محکوم به شکست خواهد بود.

عرضه خودروهای برقی در کشور چه از مسیر تولید داخل و یا مونتاز قطعات وارداتی و چه واردات کامل خودرو با چالش‌های بزرگی مواجه است که اگر پیش از ورود به مرحله عرضه، حل نشده باقی بمانند سیاستگذار در تحقق اهداف خود با شکست مواجه خواهد شد. در هر دیدگاهی در خصوص خودروهای برقی لازم است سه موضوع اصلی قیمت نهایی، قیمت باتری و نبود زیرساخت ها مدنظر قرار گیرد و در طرف مقابل آن بر موضوع تحریک تقاضای این دست خودروها تمرکز شود.

سیاستگذاری برای حرکت به سمت تولید خودروهای برقی در ایران، بدون شک نیازمند مطالعه تجربیات کشورهای جهان در این حوزه و همچنین درس آموزی از تجربه گذشته ایران در صنعت خودروسازی است. نگاهی به تجربه امریکا در تولید خودروهای برقی نشان می دهد اهداف در نظر گرفته شده برای رشد بازار خودروهای برقی در این کشور محقق نشده است.

در حال حاضر تنها 40 درصد از خریداران امریکایی، خودروی برقی را به عنوان یک گزینه برای خرید در نظر می گیرند. با توجه به اینکه خودروهای برقی دارای جانشین نزدیک (خودروهای احتراقی) هستند، اختلاف قیمت این دو دسته خودرو تاثیر زیادی روی تقاضای آنها دارد. با توجه به اینکه قیمت بنزین در امریکا نسبت به چین و اروپا پائین تر است، بالاتر بودن قیمت تمام شده تولید و مصرف خودروهای برقی نسبت به خودروهایی با سوخت فسیلی، به عنوان یک عامل بازدارنده در تقاضای آن عمل می کند. مطابق با این تجربه، پیش بینی می شود در قیمت های فعلی سوخت های فسیلی به ویژه بنزین، تقاضای آینده خودروهای برقی در ایران، تا حد زیادی تحت تاثیر هزینه ها قرار داشته باشد.

یکی از اقدامات سیاستی دولت ها در این خصوص، ارائه کمک های حمایتی در قالب یارانه و تسهیلات برای خرید خودروهای برقی با هدف ارتقای قدرت خرید مصرف کننده می باشد؛ اما در ایران با توجه به اینکه عمدتا متقاضیان خرید خودروهای برقی دهک های بالای در آمدی –به دلیل قیمت بالای تمام شده این خودروها- خواهند بود، هر نوع کمک حمایتی و شیوه های تامین مالی از سوی دولت و خودروسازان جهت تقویت قدرت خرید مصرف کنندگان، متوجه دهک های درآمدی بالا و به دنبال آن افزایش برخورداری این قشر از دو مسیر کمک حمایتی و یارانه انرژی، به ویژه برق به دلیل واقعی نبودن قیمت تمام شده آن خواهد شد.

در حال حاضر با توجه به مشکلات تامین برق در کشور، سرمایه گذاری در بخش تولید و تامین برق و نوسازی و بهسازی نیروگاه ها برای ارتقای راندمان تولید اولین گام در این مسیر است؛ در غیر اینصورت بار مضاعف ایستگاه های شارژ خودروهای برقی موجب افزایش فشار بر شبکه تامین و توزیع برق و مضاعف شدن چالش های این حوزه خواهد شد؛ لذا توجه به سرمایه گذاری در شبکه برق و هزینه های ناشی از آن می بایست به عنوان یکی از اولویت های اصلی دولت در دستورکار قرار گیرد.

با توجه به زیان انباشته خودروسازان طی سال های اخیر، تدوین سیاست های تجاری مناسب جهت جذب سرمایه های داخلی و خارجی از مراحل ابتدای تولید خودروهای برقی نیز بسیار حائز اهمیت است. از طرفی پیشنهاد می شود ایران به جای تولید داخلی خودروی برقی، برای شرکت در زنجیره های ارزش منطقه ای تولید خودروهای برقی برنامه ریزی نماید.

گرچه هدف‌گذاری سیاستگذار جهت اجرای طرح عرضه خودروهای برقی در کشور با روند جهانی توسعه خودروهای برقی همگام است، اما ممکن است این تصمیم هیجانی بدون توجه به الزامات و زیرساخت های آن همانند ماجرای گازسوز کردن خودروها در کشور، سنگی بزرگی به نشانه نزدن باشد.