سیاست‌گذاری مالیاتی یکی از مهم‌ترین ابزارهای تأمین مالی پایدار دولت‌ها و کاهش وابستگی به درآمدهای ناپایدار به‌ویژه منابع طبیعی است. اجرای «قانون مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی» با تمرکز بر دارایی و عایدی سرمایه، گامی در جهت اصلاح نظام مالیاتی ایران و نزدیک‌شدن به تجربه کشورهای موفق محسوب می‌شود.
مقایسه نظام‌های مالیاتی نشان می‌دهد کشورهای توسعه‌یافته با وضع مالیات بر دارایی، عایدی سرمایه و مجموع درآمد اشخاص و شرکت‌ها، ساختاری جامع‌تر دارند در حالی که کشورهای در حال توسعه، به‌ویژه نفت‌خیزها، بیشتر بر مالیات بر درآمد شرکت‌ها یا مالیات بر ارزش افزوده تکیه می‌کنند. ایران نیز به‌عنوان یک اقتصاد در حال توسعه با چالش‌هایی چون ضعف زیرساخت‌های اطلاعاتی، نبود سامانه‌های جامع کاداستر، تورم و دشواری ارزش‌گذاری دارایی‌ها روبه‌رو است.
راهکار کلیدی برای ارتقای کارایی نظام مالیاتی ایران، توسعه سامانه‌های داده‌ای و ثبت دقیق دارایی‌ها، کنترل تورم و افزایش شفافیت اقتصادی است. این اصلاحات علاوه بر کاهش فرار مالیاتی، می‌تواند زمینه افزایش درآمدهای پایدار و رشد اقتصادی بلندمدت را فراهم کند.

Tax policy is one of the most important tools for ensuring sustainable government financing and reducing reliance on unstable revenues, especially from natural resources. The implementation of the “Speculation and Arbitrage Tax Law,” which focuses on asset ownership and capital gains, represents a key step toward reforming Iran’s tax system and aligning it with the practices of successful countries.
Comparisons of tax systems show that developed countries adopt a more comprehensive approach, imposing taxes on assets, capital gains, and total income of individuals and corporations. In contrast, developing countries, especially oil-dependent economies, rely primarily on corporate income tax or value-added tax. Iran, as a developing economy, faces challenges such as weak information infrastructure, lack of comprehensive cadastral systems, inflation, and difficulties in asset valuation.
Key strategies to improve the efficiency of Iran’s tax system include developing robust data and registration systems for assets, controlling inflation, and increasing economic transparency. These reforms can reduce tax evasion while providing a foundation for sustainable revenue growth and long-term economic development.