در دوران بحران‌های نظامی، بخش قابل توجهی از بنگاه‌های اقتصادی -حتی آن‌هایی که به‌طور مستقیم درگیر نیستند- تحت تأثیر امواج نامرئی جنگ، با تهدیدی جدی در بنیان‌های عملکردی و اقتصادی خود مواجه می‌شوند. تأثیرات این وضعیت نه یکسان، بلکه تابعی از شدت و تداوم جنگ، ماهیت صنعت و سطح آمادگی پیشین بنگاه‌هاست. در این میان، برخی بنگاه‌ها، ناگزیر استراتژی خود را از تولید ارزش به مدیریت بقا تغییر می‌دهند، حال آنکه گروهی دیگر که از قبل زیرساخت‌های منعطف و رویکردهای تاب‌آورانه را در ساختار خود نهادینه کرده‌اند، قادرند حتی از دل بی‌ثباتی، فرصت‌هایی تازه خلق کنند.
به‌طور کلی، تداوم جنگ، مجموعه‌ای از اختلالات چندلایه بر محیط کسب‌وکار تحمیل می‌کند؛ از اختلال در زنجیره تأمین و نوسانات قیمت گرفته تا تغییر در الگوی مصرف و کاهش تقاضا برای کالاهای بادوام.
مواجهه موفق با اقتصاد جنگی، مستلزم هماهنگی و هم‌افزایی میان دولت، اتاق بازرگانی و بنگاه‌هاست:
• بازطراحی سیاست‌های بودجه‌ای، تجاری و حمایتی دولت با همکاری اتاق بازرگانی، فضا را برای فعالیت اقتصادی در دوران جنگ قابل پیش‌بینی‌تر می‏سازد.
• اتاق بازرگانی باید از نقش صرفاً مشورتی عبور کرده و به پایگاه پشتیبانی از بنگاه‌ها و نهادی برای بازنمایی واقعیت اقتصادی کشور در ساختار تصمیم‌گیری تبدیل شود. این دوران، فرصتی منحصر به‌فرد برای بازتعریف جایگاه نهادهای بخش خصوصی به‌مثابه کنشگران اقتصادی معتبر است.
• بنگاه‌ها نیز باید با ارتقاء توان مدیریتی، بازآرایی عملیاتی، تنوع‌بخشی به محصول و بازار و تقویت سرمایه انسانی، خود را برای بقا و احیای پس از بحران مجهز سازند.
در همین راستا، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران، یکی از جلسات اتاق فکر خود را پس از جنگ اسرائیل علیه ایران به موضوع بررسی آثار احتمالی تداوم جنگ بر محیط کسب‌وکار و الزامات سیاستی برای مدیریت بحران اختصاص داده است. گزارش حاضر، با تکیه بر نظرات کارشناسی طرح شده در این نشست، نگاشته شده و در تلاش است ضمن تبیین تبعات احتمالی جنگ برای بنگاه‌ها، مجموعه‌ای از استراتژی‌های قابل اقدام برای دولت، اتاق و بنگاه‌ها ارائه نماید.

During periods of military conflict, a significant portion of businesses—even those not directly involved—face serious threats to their operational and economic foundations due to the invisible waves of war. The impact on each business is not uniform; rather, it depends on the intensity and duration of the conflict, the nature of the industry, and the firm’s prior level of preparedness. In such situations, some businesses are compelled to shift their strategy from value creation to survival management. Meanwhile, others—those with resilient infrastructures and adaptive approaches already embedded in their operations—may even find opportunities amid the instability.
In general, the continuation of war imposes multilayered disruptions on the business environment—from supply chain breakdowns and price volatility to shifts in consumption patterns and decreased demand for durable goods.
Successfully navigating a wartime economy requires coordination and synergy among the government, the chamber of commerce, and businesses:
• Redesigning government budgetary, trade, and support policies in collaboration with the chamber of commerce can make the economic environment during wartime more predictable.
• The chamber of commerce must move beyond its purely consultative role and become a support base for businesses and a channel for reflecting the real state of the economy in policymaking structures. This period presents a unique opportunity to redefine the position of private sector institutions as credible economic actors.
• Businesses must also enhance their managerial capabilities, reconfigure their operations, diversify products and markets, and invest in human capital in order to ensure survival and post-crisis recovery.
In this context, the Tehran Chamber of Commerce, Industries, Mines, and Agriculture dedicated one of its think tank sessions following the war of Israel against Iran to the topic of assessing the potential impacts of continued conflict on the business environment and the policy requirements for crisis management. This report, grounded in the expert opinions expressed during that session, seeks to outline the potential consequences of war for businesses and offer a set of actionable strategies for the government, the chamber, and enterprises alike.