پس از پایان جنگ جهانی دوم، تجارت جهانی رشد سریع ‏تری به خود گرفت؛ به ‏طوری که طی سال‏ های اخیر، رشد تجارت جهانی سریع ‏تر از تولید بوده است. اما بازارهای جهانی همواره در معرض پدیده‏ هایی همانند بحران‏ های مالی، تنش ‏های ژئوپلتیکی، شوک‏ های نفتی و ارزی و مناقشات سیاسی قرار می‏ گیرند که شاخص ‏های اقتصادی را با تغییرات عمده ‏ای مواجه می‏ کند. یکی از مهم ‏ترین شاخص ‏های اقتصادی، تجارت بین‏ الملل است که از این بحران ‏ها متاثر می ‏شود. گزارش منتشر شده آنکتاد در دسامبر 2022 چشم ‏انداز مثبتی از آینده تجارت جهانی ارائه نمی‏ دهد. از نگاه این نهاد علی‏ رغم اینکه تجارت جهانی در سال 2022 به سطح 32 هزار میلیارد دلاری می‏ رسد، وجود بحران ‏هایی نظیر تنش در روابط بین کشورها، تداوم شرایط سخت مالی، افزایش قیمت انرژی، رشد نرخ ‏های بهره و پایداری تورم در جهان، منجر به تشدید روند کاهشی تجارت که در نیمه دوم سال 2022 آغاز شده بود، خواهد شد و از آنجایی که اثرات ناهمگونی بر اقتصاد کشورهای مختلف با توجه به درجه‏ ی توسعه ‏یافتگی ‏آن ها خواهد داشت، در این نوشتار سعی شده است با تمرکز بر مناطق جغرافیایی گوناگون، روند تجارت و عوامل موثر بر الگوهای تجارت بین ‏المللی مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد.
فاطمه علیزاده آغ اسمعیلی