زنجیره های ارزش جهانی (GVCs) در حال تغییرات اساسی هستند که دلیل اصلی این تحولات، حرکت فزاینده از سمت فرآیندهای تولید سنتی به سمت خدمات و سایر دارایی های نامشهود است. دیجیتالی شدن عاملی پیشرو در این دگرگونی بوده که با همه گیری بیماری کووید-19 بر سرعت آن افزوده شده است.
گزارش اخیر سازمان تجارت جهانی نشان می دهد که چگونه افزایش زنجیره های ارزش خدمات، مسیر جدیدی را به سوی توسعه گشوده و چگونه حمایت گرایی و تنش های ژئوپلیتیکی، خطرات زیست محیطی و بیماری های همه گیر، ثبات زنجیره های ارزش جهانی را تضعیف و به لحاظ جغرافیایی سازماندهی مجدد کرده است.
بر اساس این گزارش روند نرخ مشارکت کشورها در زنجیره ارزش جهانی مبتنی بر دو رویکرد تجارت محور و تولید محور بررسی و مقایسه شده است. اگرچه همه گیری کووید-19 بر مشارکت زنجیره های ارزش جهانی تأثیر گذاشته است، ولی بررسی ها نشان می دهد که نرخ مشارکت همچنان با روند کلی که از سال 2010 مشاهده شده، مطابقت دارد. شایان ذکر است در سال 2020، نرخ مشارکت مبتنی بر تجارت 44.4 درصد و نرخ مشارکت مبتنی بر تولید 12.1 درصد بوده است.
صادرات غیرمستقیم جهان به ویژه اقتصادهای در حال توسعه طی دو دهه اخیر افزایش قابل توجهی داشته و سهم این بخش از محتوی کالای صادراتی که مبتنی بر واردات از سایر کشورها است، از 40.7 درصد در سال 2000 به 45.7 درصد در سال 2019 افزایش یافته که شاهدی بر تقویت مشارکت کشورها در زنجیره های ارزش جهانی و بهره برداری از فرصت ها و منافع آنهاست.
نظرات کاربران