علیرغم تاثیر تکنولوژی در بهبود وضعیت زندگی انسان، اما از سال¬¬ها پیش برخی نحله های فکری خصوصا در حوزه های اجتماعی و اقتصاد سیاسی،رویکرد انتقادی نسبت به تسلط تکنولوژی بر زندگی انسان اتخاذ کرده اند.«یانیس واروفاکسیس»استاد اقتصاد دانشگاه آتن و وزیر دارایی سابق یونان از جمله افرادی است که نگاه بدبینانه¬ای به فناوری های بزرگ دارد؛ اما از سوی دیگر حقایقی را در خصوص سازوکارهای اقتصادی در دنیای جدید برملا می سازد.او در کتاب«تکنوفئودالیسم»رویکردی افشاگرانه نسبت به قدرت جدیدی دارد که به زعم او جهان و زندگی انسان ها را تغییر می دهد.ایده اصلی کتاب این است که سرمایه داری سنتی در حال زوال است و فناوری های بزرگ با پلتفرم ها و رانت هایی که دارند، جایگزین دو رکن اصلی سرمایه داری یعنی بازار و سود شده اند و مردم با هر کلیک در این پلتفرم ها، به مثابه رعیت در حال تلاش برای افزایش قدرت صاحبان پلتفرم ها هستند.
یانیس واروفاکیس در این کتاب عصر حاضر را عصر«تکنوفئودالیستی» می داند؛ عصری که انسان ها برده تکنولوژی به شمار می روند. او می گوید در این سال ها شاید همهگیری، یا بحرانهای مالی بیپایان، یا ظهور TikTok بیش از حد حواسمان را پرت کرده باشد، اما در زیر پوشش همه آن¬ها، یک سیستم جدید و استثمارگرتر حاکم شده است و مبالغ جنون آمیز پولی که قرار بود پس از سقوط سال 2008 ، دوباره اقتصاد جهان را شناور کند، به جای آن به سمت فناوری های بزرگ رفت و صاحبان این فناوری¬ها با آن پول¬ها، بودجه ساخت شعبه های ابری خصوصی خود را تامین کردند و اینترنت را خصوصی کردند.به این ترتیب واروفاکسیس بحران جهانی 2008 را نقطه شروع تاریخ «برده داری دیجیتال» می داند.
این اقتصاددان معتقد است عصر برده داری دیجیتال واجد 5 ویژگی شاخص به شرح زیر است:
1. پلتفرمها به استخراج ارزش از دادههای کاربران (کرایه داده)
2. داده به عنوان پول یا ارز
3. بردهداری دیجیتال
4. فرسایش دموکراسی
5. تحول و دگرگون شدن صنایع سنتی
واروفاکسیس در این کتاب تکنوفئودالیسم را بزرگترین تهدید فعلی برای فرد لیبرال، برای تلاشهای جهانی در راستای جلوگیری از فاجعه آبوهوایی و نیز دموکراسی می داند و معتقد است تکنوفئودالیسم در پس تنش های ژئوپلیتیک جدید، به ویژه جنگ سرد جدید بین ایالات متحده و چین قرار دارد.
واروفاکیس با تکیه بر داستانهایی از اسطورههای یونانی و فرهنگ پاپ، از هومر تا دیوانهها، این دگرگونی انقلابی را توضیح میدهد که چگونه تکنولوژی، ذهن ما را به بردگی میکشد، چگونه قواعد قدرت جهانی را بازنویسی میکند و در نهایت، چه چیزی برای سرنگونی آن لازم است.
کتاب تکنو فئودالیسم با عنوان فرعی « چه چیزی موجب زوال سرمایه داری می شود؟» در سال 2023 به زبان انگلیسی و در قالب 304 صفحه توسط نشر Melville House منتشر و در سایت های معتبر فروش جهانی کتاب از جمله آمازون عرضه شده است.
نظرات کاربران