پشت خط: آیا صنعتسازی هنوز میتواند رشد فراگیر فراهم کند
Robert Z Lawrence
رابرت لارنس در این کتاب تمرکز خود را بر نقش و جایگاه صنعت در اقتصاد جهانی و داخلی قرار داده است. او معتقد است چندین دهه است که تصور عموم بر این است که صنعت میتواند یک موتور اصلی برای رشد اقتصادی فراگیر و درآمدزایی برای همه اقشار باشد. اما در واقعیت، روندهای ساختاری اقتصاد جهانی نشان میدهد سهم صنعت در اشتغال و تولید، در حال کاهش است، حتی در کشورهایی که سیاستهای حمایتی و یارانههای زیادی برای صنعت ارائه میدهند.
لارنس معتقد است کاهش سهم صنعت در اقتصاد دارای دلایل طبیعی است، مانند:
• رشد سریعتر بهرهوری در بخش صنعت نسبت به بخش خدمات، که منجر به کاهش نیاز به نیروی کار در صنایع تولیدی میشود.
• ترجیحات مصرفکنندگان، که در ثروتمندترین اقتصادها بیشتر به سمت خدمات و فعالیتهای غیرکمی گرایش دارند.
او معتقد است برعکس تصور رایج، تراز تجاری مثبت یا منفی کشور، تأثیر زیادی بر اشتغال در صنعت ندارد. حتی اگر کشوری تراز تجاری منفی بزرگ داشته باشد، باید منتظر کاهش تدریجی سهم صنعت در اشتغال باشد، زیرا روندهای ساختاری ادامه دارند.لارنس در این کتاب از سیاستهای حمایتی، یارانهها یا تعرفهها نقد کرده و عنوان می کنند این حمایت ها نمیتوانند روند طبیعی کاهش سهم صنعت را متوقف یا معکوس کنند؛ چون این روند بیشتر ناشی از تغییرات ساختاری در سطح جهانی است، نه سیاستهای داخلی.او تأکید میکند سیاستهای حمایتی در کوتاهمدت میتواند بعضی از اثرات منفی را کاهش دهد، اما نمیتوان در مقابل روندهای بلندمدت ایستاد یا آنها را تغییر داد.لارنس همچنین بر اهمیت توجه به توزیع منصفانه و حمایت از کارگرانی که در صنعت کار میکنند، تأکید میکند و باور دارد کاهش سهم صنعت میتواند پیامدهای منفی بر نابرابری و عدالت اجتماعی داشته باشد.
نویسنده در این کتاب پیشنهاد میدهد دولتها و سیاستگذاران باید واقعبینانهتر به آینده نگاه کنند و بدانند تمرکز بر تقویت بخش خدمات و فناوری، به جای تلاش بیثمر برای نگه داشتن صنعت تولیدی در حالت قدیمی، راه منطقیتری است. در عین حال، توجه به سیاستهای حمایت اجتماعی و آموزش نیروی کار، باید جایگاه ویژهای در سیاستگذاریهای اقتصادی داشته باشد.
این کتاب را انتشارات Peterson Institute for International Economics در سال 2024به زبان انگلیسی و در قالب360 صفحه به بازار نشر ارائه کرده است.
نظرات کاربران