چکیده
متاثر از فرآیند دیجیتالی شدن،تولید زباله های الکترونیکی و الکتریکی در جهان به شدت در حال افزایش است.این نوع زباله ها شامل دستگاه های الکترونیکی و الکتریکی خارج از رده مصرف هستند که حاوی مواد با ارزش از منابع طبیعی غیرقابل تجدید مانند سرب، کادمیوم، جیوه و... بوده و در صورت رهاسازی در طبیعت و عدم بازیافت صحیح، محیط زیست و سلامت انسان ها را در معرض خطر قرار می دهند. به دلیل سرعت روبه رو رشد فرآیند دیجیتالی شدن در جهان و همچنین تغییرات سریع تکنولوژی و فناوری های مربوط، کوتاهی عمر تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی و نیز رشد فرهنگ مصرف گرایی و تعویض زودهنگام دستگاه ها و تجهیزات ، مساله انباشت و مدیریت زنجیره فعالیت های مرتبط با تولید، ذخیره سازی، جمع آوری، انتقال، پردازش و دفع این زباله ها به چالشی جهانی تبدیل شده است که البته شکاف آگاهی و اقدام و اجرا در زمینه های یاد شده در کشورهای مختلف به شدت به چشم می آید؛ به نحوی که در سال 2022، 62 میلیارد کیلوگرم زباله الکترونیکی و الکتریکی در جهان تولید شده است که از این میزان کمتر از یک چهارم آن به صورت رسمی جمع‌آوری و بازیافت شده است.این درحالی است که امکان تبدیل تهدید زباله های الکتریکی و الکترونیکی به یک فرصت اقتصادی برای جهان وجود دارد. به این منظور لازم است دولت ها مداخلات هدفمندی برای جمع آوری و بازیافت رسمی و سازگار با محیط زیست در کشورها را اعمال نمایند.
در ایران نیز زباله های الکتریکی و الکترونیکی محیط زیست را به شدت تهدید می کنند؛ زیرا از یک سو ایران بازار مصرف بزرگی در حوزه تجهیزات وابسته به صنایع الکتریکی و الکترونیکی دارد و از سوی دیگر فقدان برنامه و ضعف آگاهی و فرهنگ بازیافت زباله های این صنایع موضوع را پیچیده تر می کند. این درحالی است که کشور ایران سالانه حدود 400 هزار تن زباله الکتریکی و الکترونیکی تولید می کند که در کنار تهدیدات این میزان زباله، از فرصت اقتصادی مربوط به آن نیز غفلت می شود.

Abstract
As a result of digitalization processes, the production of electronic and electrical waste in the world is increasing strongly. This type of waste includes non-consumable electronic and electrical devices that contain valuable materials from non-renewable natural resources such as lead, cadmium, mercury, etc, and if they are left in nature and not properly recycled, they put the environment and human health at risk. The problem of accumulation and management of the chain of activities related to the production, storage, collection, transfer, processing and disposal of electronic waste due to the growing speed of the digitalization process in the world as well as the rapid changes in technology and related technologies, the short life of electrical equipment and electronic, as well as the growth of consumerism culture and early replacement of devices and equipment, has become a global challenge. In this field, the gap in awareness, action and implementation in different countries is so visible; So that in 2022, 62 billion kilograms of electronic and electrical waste have been produced in the world, of which less than a quarter has been officially collected and recycled. At the same time, it is possible to turn the threat of electrical and electronic waste into an economic opportunity for the world. For this purpose, it is necessary for governments to implement targeted interventions for official and environmentally friendly collection and recycling in countries. In Iran too, electrical and electronic wastes threaten the environment severely; Because on the one hand, Iran has a large consumption market in the field of equipment related to electrical and electronic industries, and on the other hand, the lack of a plan and weak awareness and culture of waste recycling in these industries makes the issue more complicated. whereas the country of Iran produces about 400,000 tons of electrical and electronic waste every year, which, along with the threats of this amount of waste, also neglects the related economic opportunity.